Çaylak, atmacagiller familyasından olan gündüz yırtıcı kuşlar takımına ait bir kuş türüdür. Uzun kanatlı, çengel gagalı ve uzun çatal kuyruklu olmaları karakteristik özellikleridir. Renkleri genellikle esmere dönük tonlardadır. Çaylaklar, yaklaşık olarak 60 cm uzunluğunda olup, yırtıcı kuş türleri arasında yer alırlar.

Çaylaklar etobur beslenirler; zaman zaman avlanmalarına rağmen çoğunlukla leş ve çöplerle beslenirler. Yırtıcı kuş olmalarına rağmen, diğer yırtıcı kuşlara göre gaga ve pençeleri biraz daha zayıftır. Yaşam süreleri 70 ile 80 yıl arasında değişmektedir. Çaylak türleri arasında Kızıl Çaylak, Kara Çaylak, Ak Çaylak, Mısır Çaylağı ve Florida'da yaşayan Bataklık Çaylağı en bilinenleridir.

Durgun su kenarlarında ve açık arazilerde yaşamayı seven çaylaklar, özgürlüklerine düşkün kuşlardır. Çok iyi uçabilen çaylaklar, gökyüzünde süzülmeyi severler ve uçtukları sırada zarif bir görünüme bürünürler. Dünyada bu kuşların uçuşlarını izlemek için insanlar yaşadıkları yerlere giderler. Çaylakların uçuşları izleyenleri kendilerine hayran bırakır. Çaylaklar yüksek ve tiz bir çığlık gibi sesler çıkarırlar.

Çaylaklar su gereksinimlerini minimum seviyede tutarlar ve çok az su ile yaşayabilirler. Diğer kuş türlerinden farklı ve eşsiz özelliklere sahiptirler. Örneğin, uyurken havada durabilme ve aynı anda hem uyuyup hem de uçabilme yetenekleri vardır.

Çaylaklara "yağmacı" lakabı Orta Çağ'dan kalmadır. Orta Çağ'da, kasabaların sokaklarına sürüler halinde inen çaylaklar, sokakta bulunan çöpleri yedikleri için insanlar tarafından korunmuşlardır. Sonrasında ise yiyeceklerin başında kavga etmeleri, küçük çocukların ellerinden yiyeceklerini kapmaları ve kümes hayvanlarına saldırmaları sonucu "yağmacı kuşlar" olarak ün kazanmışlardır.

Yeni dünya çaylakları, eski dünya çaylaklarına göre daha az leş yerler. Yeni dünya çaylakları böcek, küçük kuş, fare, köstebek gibi kemirgenlerle beslenirler. Mississippi Çaylağı ise böcek, küçük yılan, kertenkele, balık ve kurbağalarla beslenir. Eski dünya türü olarak bilinen Kara Çaylaklar sürüler halinde yaşarlar ve Afrika, Avustralya ve Asya'daki şehirlerin üstlerinde süzülerek leş ve çöp ararlar. Bu türün boy uzunluğu 60 cm, kanat uzunluğu ise 120 cm'dir. Afrika kıtasında yaşayanları, palmiye ağaçlarının üzerindeki yağlı meyveleri de yerler.

Kızıl Çaylaklar (Milvus milvus) ise 65 ile 72 cm boy uzunluğuna ve 150 cm kanat uzunluğuna sahiptirler. Kafasındaki tüyler beyaz renkte olup gagası siyahtır. Kanatlarının altında beyaz lekeler bulunan bu kuşlar, uçarken gayet iyi ve havalı görünürler. Kuzeybatı Afrika, Avrupa ve Ön Asya'da ağaçlık yerleri yaşam alanı olarak seçerler.

Çaylaklar halk arasında onurlu ve saygı duyulan bir kuş türü olarak bilinirler. Halk arasında inanılan bir inanışa göre, çaylaklar öleceklerini bilseler bile yavru kuşlara asla saldırmazlar, dokunmazlar ve onları korkutmazlar. Çaylakların yuvalarını yüksek ağaçların üzerine yapmaları da dikkat çeken bir özelliktir. Kuluçka süreleri 21 ile 28 gün arasında değişmektedir ve bu sürede 2 ile 4 yumurta yumurtlarlar. Kuluçka süresince dişi kuşları erkek kuşlar besler. Erkek kuşlar leş, çöp toplayarak ya da kemiricileri avlayarak yuvaya getirirler ve dişi kuşları bu şekilde beslerler. Leş, çöp gibi şeyleri ve kemiricileri yedikleri için faydalı kuşlar olarak bilinirler.