Şakrak Kuşu

Şakrak kuşu, ötücü kuşlar ailesinden bir grup kuşa verilen genel isimdir. Serçe iriliğinde, güçlü gagalı, siyah başlıklı, dişisi al veya kırmızı gerdanlı, tohumcul meyve bahçelerine büyük hasar bırakan bir kuştur.

Gezici ve yerleşik bir kuş olan şakrak kuşu, Büyük Britanya'dan Japonya'ya kadar Avrasya'nın bütün ılıman alanına yayılır. Çiftler oluşturarak yaşarlar. Tohumlarla beslenir, kış için yuvasına tohum depolar, ilkbaharlarda depoladığı yiyecekler tükenince, meyve ağaçlarının tomurcuklarını yer. Yılda üç kez yavrular ve yavrularını küçük omurgasızlarla büyütür.

Ayrıca biraz daha iri ve yapılı bir ispinoz çeşididir. Başlığı, yüzü, kanatları ve kuyruğu siyah, kuyruk sokumu ve kuyrukaltı beyazdır. Kanatta beyaz bir bant mevcuttur. Uçuşlarında beyaz kanat çizgileri ve kuyruk sokumu belirir. Kuyruğu hafif çatallı bacakları kahverengidir. Erkeğin alt tarafı pembe-kırmızı, dişinin kehverengimsidir. Her iki cinsin de kalın siyah gagası mevcuttur.

Gencinin siyah başlığı eksik, kuyruk sokumu açık kahverengi ve üst tarafı kahverengimsidir fakat ilk sonbaharında dişiye benzer bir giysiye kavuşur. Renk itibariyle dişiye benzeseler de yoksun oldukları siyah başlıklarıyla ergen bireylerden kolayca ayırt edilirler.

Şakrakların boyları Kuzeyden Güneye geldikçe küçülür. Büyük boylu alt türlerinden Pyrrhula parlak renkli, Rosskowi en parlak renkli ve kalın gagalıdır. Europea ve Pileata daha küçük, soluk renklidirler. Iberiae en küçük ve koyu kırmızıdır, bazılarının sırtında da kırmızılık olabilir.

Çoğunlukla çam ve ladin ormanlarında yaşarlar ancak kozalaklı ormanları da tercih ederler. Karışık ormanlarda, park ve bahçelerde de görülebilirler. Çoğu zaman orman altındaki çalılıkların arasında dolaşırlar. Ormanların açık bölgelerinde karatavuk ve ardıç sürüleriyle birlikte beslendikleri gözlemlenmiştir. Ülkemizde Trakya, Marmara, Karadeniz bölgelerinde ve Orta Andolu'nun kuzeyinde yerli bir tür olarak bulunurlar.

Böcekler, yemiş ve tohumlar başlıca yiyecekleridir. Yeni sürgünlere olan düşkünlükleri bahçecileri ve bağcıları kendilerine düşman etmiştir. Şakrak kuşu farklı taneler ve üzümsü meyvelerle beslenir. Ağaç, ağaççık tohumları, sert çekirdekli etli meyveler, tomurcukları sever. Yiyecek diyetleri sürekli olarak meyveden tohuma değişerek devam eder. Bilhassa şakrak taze meyvelerin tohumlarını tüketir.

Yuvasını sık ağaçlıklar altındaki çalılara, yerden yüksek bir yere yaparlar. Dişi şakrak kuşu küçük dallardan yaptığı yuvasının içini liken tüy, kıl ve daha ince çöplerle doldurur. Yuva yapımı esnasında erkek dişiye yardım eder.

Yumurtalar pürüzsüz, parlak ve açık mavi renkte olup, bir ucunda morumsu lekeler vardır. Yumurta sayısı beş olup, kuluçkaya nöbetleşe yatarlar. Kuluçka süresi 12-14 gündür. Yavrular her iki eş tarafından beslenir. Yavrular üç hafta içinde yuvayı terkederler. Ülkemizdekiler yerlidir. Avrupa nüfusu kışın kıtanın güneyine doğru yayılır. Avrupa`da 15 ila 28 milyon birey yaşadığı tahmin edilmektedir.

Sessiz bir kuş türüdür. Genellikle ürkektir. Oldukça sessizdir ve ortalıkta dolaşmaz, yerini pes ıslığı ile ele verir. Diğer İspinozların aksine hiçbir zaman sonbahar ve kışın sürüler oluşturmazlar. Üreme mevsiminde çift ya da aile grupları halinde bulunurlar.

Pes, yumuşak ve tatlı, hafif pesleşen bir ıslığı vardır, Diğer kuşlar arasında ayırt edilebilecek farklılıktadır. Şakıyabildiği için kafes kuşu olarak beslenebilenler arasındadır.