Ördek Türleri ve Özellikleri
24 Temmuz 2024

Ördek Türleri ve Özellikleri

Ördek

Ördekler, Anatinae alt familyasından gelen ve neredeyse bütün dünyanın sulak bölgelerinde yaşayan, perde ayaklı su kuşlarıdır. Türkiye'de de çeşitli türleri bulunmaktadır:

Angıt

Yetişkin dişi ve erkeklerde tüm vücut ve baş kısmı daha açık olmak üzere pas sarısı renktedir. Erkeğin boyun bölgesinde dişide bulunmayan siyah, ince bir halka vardır. Dişi ve erkek bu halkalar aracılığı ile ayırt edilir. Kuyruk, kuyruk üstü ve el uçma tüyleri yeşil parlak siyah renktedir. Kanat üstü ve kanat altı örtü tüyleri beyaz, gaga ve ayaklar siyah, göz koyu kahverengidir. Yurdumuzda Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında hemen her yerde bulunurlar. Marmara, Trakya ve Göller bölgesinde kuluçkaya yatarlar ve yuvalarına 8-13 yumurta bırakırlar. Bu kuşlar uzun süre aile düzenini korur. Çoğunlukla nehir ve göl kenarlarında yaşarlar. Yuvalarını kaya, ağaç diplerindeki ve topraklardaki kovuklara yaparlar. Yiyecekleri bitkisel ve hayvansaldır. Tohum da tüketirler. Boyutları 61 cm civarındadır. Ülkemizde avı yasaklanmıştır.

Boz Ördek

Yüzücü ördek türlerindendir. Erkeğinin görünümü genellikle gri renktedir. Sahip oldukları siyah renkli kuyruk bu renkleriyle kontrast meydana getirir. Ayrıca kanat üzerinde bulunan beyaz ayna ve önünde yer alan kırmızımsı kahverengi leke sayesinde kolayca tanınabilirler. Sırt kahverengi, kursak ve karın beyaz renktedir. Gaga siyahımsı gri, ayaklar ise portakal sarısı rengindedir. Dişinin tepesi lekesiz koyu kahverengidir. Erkekte bulunan kırmızımsı kahverengi leke dişilerde daha ufaktır veya hiç yoktur. Dişilerin kuyrukları siyah olmayıp kahverengidir. Dişilerin gaga yanları sarımsıdır. Bütün Türkiye'de rastlanan yerli ve kış göçmeni kuş türlerindendir. Hemen her yerde bulunurlar. Yuvalarını su kenarlarındaki sık bitkiler arasına yaparlar ve 8 ile 12 yumurta bırakırlar. Beslenmeleri bitkisel ve hayvansaldır. Boyları 51 cm civarındadır. Ülkemizde avı serbesttir.

Dikkuyruk Ördek

Bu ördeklere "Akbaş" ya da "Kalkıkkuyruk" da denir. Dalıcı ördeklerdendir. Erkeğin başı ve boynu beyaz, tepesi siyahtır. Ayrıca iki göz arasında siyah bir çizgi, boynun ön tarafında siyah bir şerit vardır. Vücudun diğer kısımları krem renginden kahverengiye veya kırmızıya kadar değişir. Kuyruk siyah renkli ve diktir. Dişilerde baş esmer kahverengi, çene ile gerdan beyaz, vücudun diğer kısımları koyu kahverengi, göz sarı renklidir. Yanaklar önden başlayıp arkaya doğru uzanan beyaz bir çizgi ile bölünür. Eşlerde gaga geniş, kabarık ve kalın, gaga ve ayak mavidir. Ülkemizde, Ege, Kızılırmak Deltası, Orta Anadolu'nun batısında görülen yerli kuş türlerindendir. Sayıları çok azalmıştır. Dünyada en fazla bulunduğu yer Burdur Gölü'dür. Sık bitkili, yufka, tatlı ve tuzlu göllerde yaşar. Yuvalarını bitki adacıklarında sık kamışlar ve su bitkileri arasına yaparlar. Yuvalarına 5 ile 10 yumurta bırakırlar. Boyları 46 cm civarındadır. Ülkemizde avlanması yasaktır.

Elmabaş Ördek

Diğer bir ismi "Boz Dalağan"dır. Dalıcı ördektir. Erişkin ördekte baş ve boyun kırmızımsı kahverengi, kursak ve boynun ön kısmı ile kuyruk ve gövdenin arka kısmı siyahtır. Sırt ve üst omuz tüyleri beyazımsı gri, alt omuz tüyleri daha koyu gridir. Dişinin genelde ön kısmı kahverengi, geri kalan arka kısım grimsi kahverengi ve başın yanları açık kahverengidir. Göz rengi dişide zeytinimsi kahverengi, erkekte ise kırmızımsı portakal sarısıdır. Eşlerde gaganın ön kısmı siyah, geri kalan kısmı mavimsi, ayaklar koyu gri renklidir. Trakya'da yıl boyu, Anadolu'da kışın bulunurlar. Saz ve kamışlı göllerde, nehir ağızlarında, tatlı ve tuzlu sularda yaşarlar. Yuvalarını su kenarlarındaki bitkiler arasına dişi kuş yapar ve 6 ile 8 yumurta bırakır. Asıl besinleri bitkiseldir. Boyları 46 cm civarındadır. Ülkemizde avlanması serbesttir.

Kara Ördek

Diğer bir ismi "Deniz Ördeği"dir. Dalıcı ördeklerdendir. Erkekte vücudun tamamı, yer yer değişen tonlarda olmak üzere metalik parlaklık gösteren siyah renktedir. Gagaları grimsi siyah olup üst gaga dibinde koyu sarı renkte bir kabarıklık vardır. Dişilerde genel renk siyaha çalan kahverengidir. Gözün arkasından başlayan ve boyun yanlarını kaplayan soluk renkli büyük bir bölüm vardır. Erkekte gaga sarı, dişide mavimsi gridir. Eşlerin her ikisinin de gözleri kahverengidir. Türkiye'de pek yaygın değillerdir. Bunların kış göçmeni olarak yurdumuzda konakladığı veya göç sırasında gelip geçen transit kuşlar olduğu, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde nadir de olsa rastlandığı söylenmektedir. Beslenmeleri hayvansal ve bitkiseldir. Boyları 48 cm civarındadır. Ülkemizde avlanmaları serbesttir.

Kılkuyruk Ördek

Yeşilbaş büyüklüğünde fakat ondan daha ince ve boyludur. Erkekte baş ile sırt arasında uzanan boynun arkası kahverengi, ense siyahımsı, göğüs ve karın beyazdır. Boynun her iki tarafında başa kadar uzanan beyaz birer şerit vardır. Kuyruk tüylerinden ikisi geriye doğru uzamıştır. Bu uzayan tüy sayesinde Kılkuyruk olarak bilinir. Dişilerde vücudun üst kısmı kırmızımsı kahverengi ve koyu lekeli, karın krem rengi, karın yanları aynı şekilde koyu lekelidir. Erkek ve dişide gaga ile ayaklar mavimsi gri, kuyruk sivri, boyun ince, kanatlar dar ve kanat uçları sivridir. Türkiye'nin hemen hemen her tarafında bulunurlar. Kış göçmeni kuşlardandır. Yurdumuzda özellikle ikinci sökün olan Şubat sonu Mart başlarında sık görülür. Derin sulardan pek hoşlanmazlar. Bitkisel olarak beslenirler. Erkeklerde boy 66 cm, dişilerde ise 56 cm civarındadır. Ülkemizde avı yasaktır.

Macar Ördeği

Dalıcı ördek türlerindendir. Erkekleri bu gruba giren ördekler arasında, kırmızı gagalı ve kırmızı ayaklı olan tek ördektir. Başları oldukça büyük, parlak kırmızı renkli ve uzun tüylüdür. Omuz ve sırt açık kahverengidir. Omuz tüylerinin önünde yarım ay şeklinde beyaz bir leke vardır. Göz rengi kırmızı, gerdan, kursak bölgesi, kuyruk sokumu, kuyruk üstü tüyleri ve karın siyahtır. Vücudun yan tarafları beyaz, gaga parlak kırmızı, ayaklar kırmızıdır. Dişilerde başın ve sırtın üstü kahverengi, baş yanları, çene ve karın beyazdır. Erkeklerin omuz kısmında bulunan beyaz leke dişilerde yoktur. Gaganın ucu kırmızı, geri kalan kısmı ise mavimsidir. Akdeniz, Karadeniz sahilleri ve Trakya için göçmen, Anadolu'nun diğer bölgelerinde her mevsim bulunan yerli bir kuştur. Tatlı ve tuzlu suları, kamışlı ve sazlı suları severler. 6 ile 12 yumurta yaparlar. Yuvayı dişi kuş yapar. Diğer su kuşları ile bir arada bulunmaktan kaçınırlar. Besinlerini çoğunlukla bitkiler oluşturur. Boyları 56 cm civarındadır. Ülkemizde avı serbesttir.

Suna Ördeği

Bazı yörelerde "Alkuşaklı Kaz, Hanım Ördeği, Kuşaklı Ördek" gibi isimleri vardır. Kaza benzeyen büyük ördeklerdir. Yetişkinlerin baş ve boyunları çok koyu yeşildir. Kursak bölgesi ve boynun arkasında beyaz renkli bir halka vardır. Bunun altında geniş kırmızımsı bir kuşak bulunur ki bu kuşak, sırtın ön kısmı ile göğsün ön kısmını birbirine bağlar. Erkeklerde kuluçka dönemi gaga dibinde kırmızı bir çıkıntı bulunur ve bu hörgüç erkeği görünüş bakımından dişiden ayırır. Bunun haricinde erkek ve dişi birbirlerinin aynıdır. Ancak gençlerinde kırmızı kahverengi kuşak bulunmaz. Ülkemizde Güneydoğu hariç hemen hemen her yerde bulunur. Trakya ve Marmara bölgesinde kuluçka çıkardıkları olur. Deniz ve tuzlu göl kenarlarını tercih ederler. Monogam kuşlardır. Yani eşler birbirlerinden ayrılmazlar. Aynı yuvayı 5-6 yıl kullandıkları görülmüştür. Yuvalarını mağara kovuklarına yaparlar. Bu yuvalara 8 ile 12 arası yumurta bırakırlar. Beslenmeleri genel olarak hayvansaldır. Dalıcı ördeklerden değildirler. Sayıları son yıllarda azalış göstermeye başlamış ve en son görüldükleri bazı yerlerde görülmez olmuşlardır. Boyları 61 cm civarındadır. Ülkemizde avlanması yasaktır.

Yaz Ördeği

Bu ördeğin "Dargaga, Dar Gagalı Ördek" gibi isimleri de vardır. Yüzücü ördeklerde eşlerin birbirlerine tıpatıp benzediği tek ördek çeşididir. Boyunları oldukça uzundur. Erkeklerde başın üst kısmı grimsi kahverengi tüylerle kaplı olup, bu tüylerin uçları beyazdır. Baş ile ensenin bir kısmı kaba tüylüdür ve bir taç görünümü verirler. Göz önünde başlayan, gözü içine alan ve enseye kadar devam eden koyu bir şerit vardır. Koyu kısmın altında bulunan yanaklar ile çene açık renklidir. Vücudun üst tarafı ile kuyruk griye çalan beyaz renktedir. Ense tüyleri uzun, gaga grimsi mavi, ayaklar zeytin yeşilidir. Dişiler yukarıda da söylediğimiz gibi erkeğe benzer. Yalnız bunlarda ense tüyleri daha kısadır. Bu ördekler Akdeniz sahillerinde yerli, diğer bölgelerde göçmen olarak bulunurlar. Yuvalarını saz ve bitki adacıkları üzerine yapar ve gayet iyi saklarlar. 7 ile 14 yumurta bırakırlar. Gür bitkili tatlı ve tuzlu sularda ve bataklıklarda yaşarlar. Kışın açık sularda ve deniz kenarlarında da görüldüğü olur. Bitki ve böcekler esas besinini oluşturur. Boyları 41 cm civarındadır. Ülkemizde avlanması yasaktır.

Yeşilbaş Ördek

Yüzen ördeklerin en büyüklerinden ve evcil ördeklerin atalarındandır. Erkeğinin başı ve boynu metalik parlaklıkta koyu yeşil renklidir. Bunun altında ise boyun etrafını saran ve arkada tam olarak kapanmayan beyaz dar bir halka vardır. En önemli özelliklerinden biri ise kuyruk üzerinde yukarıya doğru kıvrık 4 adet tüy bulunmasıdır. Dişide baş ve boyun bölgeleri daha soluk olmak üzere, tüm vücut koyuca kahverengidir. Başının üzerinde ince beyaz çizgiler vardır. Dişilerine "Tekir" adı verilir. Bütün Türkiye'de bulunan yerli ördeklerdendir. Ayrıca kış göçmeni olanları ve göç sırasında transit geçenleri de vardır. Dalıcı değildirler. Sazlı ve durgun sularda çipillerde yaşarlar. Kışın çay ve nehir ağızları ile nehir kıyılarında da görülürler. Yuvayı dişi kuş yapar. Sakin ve yavaş akan su kenarlarında, bataklıklarda ya da otların içine yaptıkları yuvaya 7 ile 11 yumurta bırakırlar. Beslenmeleri çoğunlukla bitkiseldir. Ayrıca salyangoz, midye vb. canlıları da yerler. Boyları 58 cm civarındadır. En güzel avlanma şekli mühre ile olanıdır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Canver

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Angıt ördeğinin renklerinin parlaklığı ve erkeğin boynundaki siyah halka ile dişilerden ayrılması ilgimi çekti. Bu özelliklere sahip ördekleri görmek için hangi bölgelere gitmem gerekiyor? Özellikle bahar aylarında nerelerde kuluçkaya yattıklarını biliyor musunuz?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Canver,

Angıt ördeğinin renklerinin ve erkeğin boynundaki siyah halkanın dikkatini çekmesi gayet anlaşılır, çok güzel kuşlardır. Bu ördekleri görmek için Özellikle Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'nın çeşitli bölgelerine gidebilirsiniz. Türkiye'de ise Göksu Deltası, Kızılırmak Deltası ve Sultan Sazlığı gibi sulak alanlar bu ördeklere ev sahipliği yapıyor. Bahar aylarında kuluçkaya yattıkları dönemde bu bölgeleri ziyaret ederek angıt ördeklerini daha yakından gözlemleyebilirsin. Sulak alanlar ve çevresindeki doğal parklar, bu güzel kuşları görmek için en uygun yerlerdir. Umarım güzel bir gözlem deneyimi yaşarsın!

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Editörün Seçtiği

Kuşlar

Kuşlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Ördek Türleri ve Özellikleri

Ördek Türleri ve Özellikleri

Kuşlar Dengelerini Nasıl Sağlar?

Kuşlar Dengelerini Nasıl Sağlar?

Kır İncir Kuşu Türleri ve Özellikleri

Kır İncir Kuşu Türleri ve Özellikleri

Kanarya Bakımı ve Beslenmesi

Kanarya Bakımı ve Beslenmesi

Ardıç Kuşu Türleri ve Özellikleri

Ardıç Kuşu Türleri ve Özellikleri

Ala Karga Türleri ve Özellikleri

Ala Karga Türleri ve Özellikleri

Kardinal Kuşu Türleri ve Özellikleri

Kardinal Kuşu Türleri ve Özellikleri

Arı Kuşu Türleri ve Özellikleri

Arı Kuşu Türleri ve Özellikleri

Tavus Kuşu Özellikleri

Tavus Kuşu Özellikleri

Bıyıklı Ötleğen Türleri ve Özellikleri

Bıyıklı Ötleğen Türleri ve Özellikleri

Serçe Kuşu Türleri ve Özellikleri

Serçe Kuşu Türleri ve Özellikleri

Şahin Kuşu Türleri ve Özellikleri

Şahin Kuşu Türleri ve Özellikleri

Balaban Kuşu Türleri ve Özellikleri

Balaban Kuşu Türleri ve Özellikleri

Arı Şahini Türleri ve Özellikleri

Arı Şahini Türleri ve Özellikleri

Baykuş Türleri ve Özellikleri

Baykuş Türleri ve Özellikleri

Kaz Türleri ve Özellikleri

Kaz Türleri ve Özellikleri

Cüce Baykuş Türleri ve Özellikleri

Cüce Baykuş Türleri ve Özellikleri