Deve Kuşu Türleri ve Özellikleri

Devekuşu, uçamayan bir kuş türüdür ve Struthio cinsinin tek üyesi olarak hayatta kalmıştır. Kuşlar arasında en hızlı koşan ve en büyük yumurtaya sahip olan türlerdendir. Boyu 2-2,5 metre arasında olup ağırlığı ise 130-150 kg arasındadır. Bilinen altı türü bulunmaktadır. Arap devekuşu olarak bilinen tür, Suriye ve Arap çöllerinde yaşamış olup soyu tükenmiştir. En çok bilinen türü Tanzanya ve Kenya'da yaşayan Masai devekuşudur. Diğerlerinden daha kısa boylu olan Emu devekuşunun dişisi erkekten daha uzundur. Tepeli devekuşu ise en tehlikeli türler arasındadır. Ayaklarında üç parmak bulunan türün en içteki parmağı hançer şeklindedir. Attığı tekmelerle tehlikeli olan bu tür, yerden 1,80 metre yukarıya zıplayabilir ve suda çok iyi yüzebilir.

Devekuşları, zebra gibi memelilerle birlikte dolaşırlar. Bunu kendilerini korumak için yaparlar. Çok iyi gören bu kuşlar, memelilerin koku alma özelliklerinden faydalanarak düşmanlardan korunurlar. Otçul olarak bilinseler de bazı durumlarda omurgasızlarla da beslenirler. Yumurta ile üreyen devekuşları, kuluçka döneminde 15-60 arasında yumurta bırakırlar. Yumurtalar 13 cm genişliğinde, 15 cm boyunda ve 1500-1800 gram ağırlığındadır. Tavuk yumurtasının 24 katı daha büyüktür. Kuluçka süreleri 40-44 gündür. Doğan yavrular bir ay sonra yetişkinler gibi koşabilir. Kuşlar arasında iki tane tırnağı olan tek kuş devekuşudur. Büyük olan tırnak, vücut ağırlığının tamamını taşıyabilir. Bu özellik, koşarken az bir alana basarak hızla koşabilmesini sağlar. Yetişkin olanlar 60 km hızla 20 dakika süreyle koşabilir. Koşu sırasındaki adımları 6-8 metredir. Etrafı 360 derecelik açıyla görebilirler. 1,5 km uzaklıktaki küçük bir detayı bile görebilirler. Ortalama ömürleri 60-70 yıl arasındadır. Hayatlarında 30 yıl boyunca üretken olurlar. Dünyada devekuşları derisi ve eti için avlanır. Ayrıca tüyleri, gagaları ve tırnakları da değerlendirilir.

Devekuşlarının başları gövdesine göre küçüktür. Başlarının üzerinde tüysüz bir alan ve yanında bonesi bulunur. Başında mavi kırmızı karışımında dik ve sert tüyleri vardır. Kafatası süngerimsi ve hassas bir yapıdadır. Kafaya aldıkları darbelerle ölebilirler. Yetişkin olanların beyni 30-40 gram kadardır. Gözleri 5 cm çapında olup, kafanın üçte birini kaplar. Boynu esnek olup, darbelere karşı en hassas yeri olarak bilinir. Boyundaki deri kendini çok çabuk yeniler. Bu bölgedeki tüyler sert ve diktir. Bu kuşların göğüs kemiği bulunmamaktadır. Kemikleri diğer kuşlardaki gibi havayla dolu değildir. Kanatları çok küçüktür. Sadece denge sağlamakta, yumurtaları korumakta ve çiftleşme döneminde kur yapma amacıyla kullanılır. Kuşun oldukça kuvvetli ayak yapısı vardır. Ayakları yerden 50-60 cm yükseklikten topuklarının üstünden başlar. Sadece ileriye doğru hareket edebilirler. Yanlara ve geriye tekme atamazlar. Ayakları pullarla kaplı olup, rengi gri kahve renklidir. Ayak ağırlıkları 18-20 kg arasındadır. Bacaklarıyla 200-250 kg ağırlık taşıyabilirler. Eti için avlanan kuşların eti kırmızı, yağsız ve yumuşaktır. İçeriğinde protein, magnezyum, fosfat ve potasyum bulunur. Vücutlarının %30'u etten oluşur. Bir yaşındaki bir kuş 100 kg ağırlığında olur.

Erkeğe göre küçük olan dişiler, gri kahverengi renktedir. 2,5-3 yılda üreyebilecek konuma gelirler. Dişilerin yaptıkları yumurtaların zigotları, yumurtlamadan önce oluşmaktadır. Erkeklerin kanat ve kuyrukları beyaz, diğer bölgeleri siyahtır. Erkekler de 3 yılda ergenliğe ulaşır. Üreme zamanında hırçın olurlar ve yanlarına kimseyi yaklaştırmazlar. Kendilerine birden fazla eş edinirler. Yuvalarını kum tepelerine ve güvenli bölgelere yaparlar. Rahatsız edilmemek için en ücra yerleri seçerler. Yumurtlama dönemleri Nisan ve Eylül ayları arasındadır. Bir ay içerisinde 2-3 günde bir yumurtlayarak, iki hafta ara verirler. Daha sonra yumurtlamaya devam ederler. Bu kuşlardan faydalanmak için çiftliklerde yetiştiricilik yapılmaktadır.