Kuşlar, içi boş ve hafif kemiklerden oluşan iskelet yapıları, kendilerine özgü sıcakkanlı metabolizmaları ve ileri düzeyde akciğer sistemleri gibi özellikleri ile sürüngenlerden oldukça farklıdır. Kuşları diğer sürüngenlerden ayıran en büyük özelliklerden biri de tüyleridir. Tüyler, kuşları en ilginç ve estetik kılan unsurların başında gelir. "Tüy kadar hafif" ifadesi, tüylerin zarif yapısındaki mükemmelliği açıklar niteliktedir. Temelde protein yapısına sahip olan tüyler, keratin adı verilen bir maddeden yapılmıştır. Keratin, deri altındaki ölü hücrelerin besin ve oksijen kaynaklarından yararlanamayarak ölmesi ve yerini yeni hücrelere bırakması sonucu oluşan sert ve dayanıklı bir maddedir. Kuş tüylerindeki mükemmel yapı, evrimsel süreçlerle açıklanamayacak kadar kompleks ve özeldir.

Kuşların uçabilme yetenekleri, diğer canlılardan ayrılmalarını sağlayan en önemli özelliklerinden biridir. Kuşlar, bu eşsiz yeteneği, özel yapıları olan muhteşem tüyleri sayesinde başarırlar. Kuş tüyleri hafiftir, kaldırma kuvvetine sahiptir ve kolayca eski haline dönebilir. Eğer bir kuş tüyünü mikroskopla incelerseniz karşınıza olağanüstü bir tasarım çıkar. Tüylerin ortasında uzun ve sert bir boru bulunur ve bu borunun iki yanından yüzlerce ince tüy çıkar. Bu tüylerin boyları, yumuşaklıkları ve muhteşem tasarımları, kuşlara havada uçma yeteneği sağlar. Daha ilginç olanı ise bu tüylerin üzerinde de tüycük adı verilen ve gözle görülemeyecek kadar küçük olan daha ince tüylerin bulunmasıdır. Bu tüylerin üzerinde çengel adı verilen minik kancalar vardır ve bu kancalar sayesinde her tüycük birbirine fermuar gibi tutunur. Çengeller, bir fermuarın iki tarafı gibi birbirine kenetlenmiştir. Bu tüycükler o kadar bitişiktir ki, tüyün üzerine duman üflenirse aralarından geçemez. Çengeller herhangi bir şekilde birbirlerinden ayrılırsa, kuşun silkinmesi ya da gagasıyla tüylerini düzeltmesi tüylerinin eski haline dönmesi için yeterlidir.

Kuşlar, hayatlarını sürdürebilmek için tüylerini daima temiz, bakımlı ve kullanıma hazır tutmalıdırlar. Tüylerin bakımı için kuyruklarında bulunan yağ keselerini kullanırlar. Gagaları yardımıyla bu yağdan biraz alarak tüylerini temizleyip parlatırlar. Bu yağ, yüzen kuşlarda suyun içinde veya yağmur altında iken suyun derilerine ulaşmasını engeller. Ayrıca kuşlar, tüylerini kabartarak soğuk havalarda vücut ısılarının düşmesine engel olurlar. Sıcak havalarda ise tüylerini vücutlarına yapıştırarak serin kalmalarını sağlarlar.

Vücutlarının çeşitli bölgelerinde bulunan tüylerin her birinin farklı bir görevi vardır. Kuşun karnındaki tüyler ile kanatlarındaki tüyler farklı özelliklere sahiptirler. Büyük tüylerden oluşan kuyruk tüyleri, dümen ve fren görevi görürler. Kanat tüyleri ise kanat çırpma esnasında açılarak yüzeyi genişletip kaldırma kuvvetini arttırır. Kuşun kanadını aşağıya doğru çırpması esnasında tüyler birbirine yakın duruma gelerek, aralarından hava sızmasını engellerler. Kanatların yukarıya doğru kalkışı sırasında ise tüyler iyice açılır ve aralarından havanın geçmesi için elverişli pozisyona gelirler. Kuşlar, uçabilme yeteneklerini koruyabilmek için belirli zamanlarda tüy dökerler. Yıpranmış veya yırtılmış olan tüyler görevlerini tam olarak yerine getiremedikleri için hızla yenilenirler.

Bu tüyler büyük ve uzun yapılıdırlar. Genelde vücutlarının dış kısmında bulunurlar. Özellikle kuyruk ve kanatlarda bulunan uçma tüyleri bu gruba girer. Tüy gövdesinden dal ve dalcıklar çıkar, bunların ucunda da kancalar bulunur. Bu kancalar tüy yapısının bütünlüğünü sağlar ve çeşitli renk ve desenler taşıyabilirler.

Bu tüylerin gövdesinde kancalar bulunmaz, bu sebeple dik duramaz ve püskül gibi dağınık dururlar. Teleklerin arkalarında ve altında bulunurlar. Gri ve beyaz renktedirler. Isı yalıtımında görevlidirler ve göğüs ile karın bölgelerinde bolca bulunurlar. Yavru kuşların vücutlarında genelde hav tüyleri bulunur.

Kısa bir kök kısmı ile ince ve uzun bir eksen kısmı taşırlar. Ana kısmı körelmiş ve sert yapıdadırlar. Dağınık halde bulunurlar. Bazı türlerde ağız ve burun kenarında bulunan duyu tüyleri de bu tiptedir. Tavus kuşlarının tüyleri de bu gruba girer.

Bu tüylerin dışında süs telekleri, pudra tüyleri ve deve kuşlarındaki büyük tüyler gibi değişik tüyler de bulunur. Kuşlarda yaşa, mevsime, eşeye ve üreme dönemine göre değişik tüy çeşitleri görülebilmektedir.